Kurtuluş Savaşı Yılları (1919 – 1923)

Mondros Mütarekesi'nden sonra İtilaf Devletleri'nin Anadolu'yu işgal etmeye başlamaları üzerine, Atatürk, 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgeyle "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını" ilan edip, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresi’ne başkanlık etti. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplanan Erzurum Kongresi öncesinde, Osmanlı ordusunu bırakıp, Kuvayi Milliye
lideri oldu. Kuvayi Milliye Arapça kökenli bir sözcüktü ve ulusal
kurtuluş ordusu anlamına geliyordu. Atatürk’ün Kuvayi Milliye tanımı şu
şekildeydi:

	Hükümet merkezi düşmanların şiddetli çemberi içindeydi. Siyasal ve askeri bir çember vardı. İşte böyle bir çember içinde yurdu savunacak, ulusun ve devletin bağımsızlığını koruyacak kuvvetlere emrediyorlardı. Bu biçimde yapılan emirlerle, devlet ve ulusun araçları temel görevlerini yapamıyorlardı. yapamazlardı da. Bu araçları savunmanın birincisi olan ordu da ordu adını korumakla birlikte, elbette temel görevini yerine getirmekten yoksundu. İşte bunun içindir ki yurdu savunmaktan ve korumaktan ibaret olan temel görevi yerine getirmek, doğrudan, doğruya ulusun kendisine kalıyordu… İşte buna Kuvayi Milliye diyoruz.

Kuvayi Milliye sırasında Atatürk kendisine ilk nüfus kaydını ve nüfus
cüzdanını verecek olan Erzurum'un manevi hemşerisi seçildi. 4 – 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi'ni toplayarak vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesi için çalıştı.
27 Aralık 1919'da Ankara'da heyecanla karşılanan Atatürk, 23 Nisan 1920'de “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” diyerek Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni açtı. TBMM,
ulusal kuvvetlerin tek merkezde toplanması ve Türkiye Cumhuriyeti'nin
kurulması yolunda çok önemli bir adımdı. Erzurum Milletvekili olan
Atatürk, Meclis ve Hükümet Başkanlığına seçildi ve Türkiye Büyük Millet
Meclisi, Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuçlanması için gerekli yasaları kabul edip uygulamaya başladı.
15 Mayıs 1919'da Yunanlılar İzmir'i işgali etmişti. Türk kurtuluş mücadelesi bu işgal sırasında Hasan Tahsin tarafından düşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı. 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması'nı
imzalayarak Osmanlı İmparatorluğu'nu aralarında paylaşan Birinci Dünya
Savaşı'nın galip devletlerine karşı önce Kuvâ-yi Milliye adı verilen
ulus güçleriyle savaşıldı. Ancak işgalci emperyalist devletlere karşı
başarılı bir mücadele için düzenli bir ordu gerekiyordu. Türkiye Büyük
Millet Meclisi düzenli orduyu kurarak Kuvâ-yi Milliye ve ordu
bütünleşmesini sağladı. Savaş zaferle sonuçlandı.